Giới thiệu:
Truyện kể về cuộc đời chông gai và đầy bất hạnh của Tấm - một cô gái mồ côi mẹ từ sớm. Tấm ở với dì ghẻ và con của dì là Cám.
Vì quá chiều chuộng con gái của mình mà dì ghẻ hết lần này đến lần khác chà đạp, hành hạ, đối xử tệ bạc với Tấm. Kể từ khi Tấm được nhà Vua sủng ái thì hai mẹ con Cám rắp tâm bày mưu tính kế hãm hại Tấm, để được thay thế vào vị trí của Tấm. Nhưng người tính không bằng trời tính, ác giả ác báo, cuối cùng mẹ con Cám phải nhận lãnh hậu quả do chính mình gây ra.
Truyện kết thúc có hậu và có phần ghê rợn. Tuy nhiên đó là lời cảnh tỉnh cho những ai chà đạp lên giá trị, quyền sống của con người lương thiện. Hãy sống tốt và tử tế với nhau để phước lại cho con cháu mai sau.
Tấm kể lại sự tình của mình cho bụt nghe, nghe xong bụt bảo:
– Thôi con hãy nín đi!, ta sẽ giúp con. Giờ con hãy về nhà lấy xương của Bống rồi cho vào 4 chiếc hũ và đem nó chôn xuống dưới 4 chân giường của con. Rồi sau này để làm gì thì con sẽ hiểu.
Nghe lợi bụt dặn, Tấm về nhà tìm xương của Bống. Nhưng vì mẹ con cám đã cố tình giấu biệt nên Tấm tìm mãi vẫn không thấy đâu. Bỗng có một con gà nói:
– Cục ta cục tác ! Cho ta nắm thóc, ta bới xương cho.
Tấm chạy vào lấy cho con gà trống một nắm thóc, con gà chạy vào trong bếp và bới ra toàn bộ xương của bống mà mẹ con nhà cám chôn vùi. Làm theo lời bụt dặn, Tấm lượm toàn bộ số xương bống cho vào 4 chiếc hũ và chôn dưới chân giường.
Một thời gian sau, trong nước tổ chức hội, nhà vua cho phép dân chúng thoải mái vui chơi linh đình, nhà nào nhà nấy trong làng cũng nô nức đi chơi hội, trai gái trong làng thì rồng rắn nhau đi. Thấy Tấm cũng muốn đi chơi hội, mụ dì ghẻ nguýt dài một cái, mụ lấy ra một đấu thóc đem trộn với một đấu gạo rồi bảo Tấm:
– Con à, chịu khó nhặt xong cho dì chỗ gạo này rồi con muốn đi chơi thì dì sẽ cho đi. Nhớ phải nhặt xong không là dì về chưa thấy xong là dì đánh đòn con đấy.
Thế là hai mẹ con nhà Cám lên đường đi chơi hội, để lại Tấm ở nhà hùi hũi nhặt thóc một mình. Tấm đành nín nhịn ngồi nhặt số thóc mà dì ghẻ đưa cho, nhưng nhặt mãi Tấm thấy không biết bao giờ mới nhặt xong hết chỗ thóc này. Biết rằng mình sẽ không được đi chơi hội, Tấm ngồi khóc.
Bụt thấy vậy lại hiện lên hỏi Tấm:
– Vì sao con khóc?
Tấm trả lời Bụt:
– Dạ thưa, dì ghẻ bắt con nhặt thóc ra thóc, gạo ra gạo rồi mới được đi chơi hội. Nhưng con nhặt xong thì hội tan mất rồi Bụt ạ!
Bụt bảo Tấm:
– Con đừng lo lắng, giờ con hãy mang thúng thóc ra đặt ở giữa sân nhà, ta sẽ bảo chim sẻ bay xuống nhặt giúp con.
Tấm lo lắng bảo Bụt:
– Dạ, nhưng ngộ nhỡ chim sẻ ăn mất thóc của con thì dì con về sẽ đánh đòn con bụt ạ !
Bụt đáp:
– Con yên tâm, con hãy nói:
“Rặt rặt (con chim sẻ ) xuống nhặt cho tao
in mất hạt nào thì tao đánh chết”
Tấm vừa dứt lời, lập tức có một đàn chim sẻ sà xuống giúp đỡ tấm. Chẳng mấy chốc Tấm đã hoàn thành công việc mà mụ gì ghẻ độc ác giao cho. Nhưng mặc dù công việc đã xong, đến lúc có thể đi chơi hội được rồi thì Tấm bỗng dưng lại ngồi khóc. Bụt thấy thế lại hiện ra hỏi:
– Tại sao con khóc?
